یکی از کتاب های پر اهمیت در روانشناسی، بی شک کتاب تئوری انتخاب (Choice Theory) نوشته دکتر ویلیام گلاسر است. شاید برای افرادی که دکتر گلاسر را به خوبی نشناسند و یا به تازگی با کتاب تئوری انتخاب آشنا شده باشند، به خاطر حجیم بودن این کتاب ارزشمند، این سوال برای شان پیش بیاید که آیا مطالعه کتاب تئوری انتخاب به درد من می خورد یا خیر؟
برای همین تصمیم گرفتیم امروز در بخش قفسه نقد تخصصی کتاب به معرفی و بررسی کتاب تئوری انتخاب بپردازیم. در این معرفی کتاب هم با اثر مثبت همراه باشید.
کتاب تئوری انتخاب که مهم ترین کتاب گلاسر به حساب می آید، در سال 1998 منتشر شد. این کتاب نه تنها برای روانشناسان و علاقه مندان به روانشناسی می تواند مهم باشد، بلکه برای افرادی که به دنبال توسعه فردی خود نیز هستند، می تواند کتاب مفیدی به شمار آید.
دکتر ویلیام گلاسر در بخشی از کتاب، جمله زیبایی را می گوید که فکر می کنم همین جمله می تواند بیانگر اهمیت مطالعه این کتاب ارزنده باشد.
«بشر در صد سال گذشته پیشرفت فنی قابل توجهی داشته؛ اما در زمینه کنار آمدن با یکدیگر پیشرفت چندانی نداشته ایم.»
قبل از آنکه به سراغ معرفی کتاب برویم، باید این نکته را متذکر شویم که شما با مطالعه کتاب تئوری انتخاب نه تنها با نظریه گلسر آشنا می شوید، بلکه او به تفصیل به ما می گوید که چطور می توانیم از تئوری انتخاب در زندگی شخصی مان نیز استفاده کنیم تا بتوانیم بهبود کیفیت زندگی مان را نیز شاهد باشیم.
ویلیام گلاسر روانپزشکی است که روش رفع مشکلات انسان ها را در چیزی فراتر از دارو درمانی می بیند. او معتقد است که بسیاری از مسائل انسان ها با اصلاح رفتار و انتخاب های بشر، قابل حل است. گلاسر درمان دارویی را درمانی ریشه ای نمی شناسد و فکر می کند برای درمان ریشه ای مشکلات بشر، به چیزی بیشتر از یک داروی شیمیایی نیاز است.
ویلیام معتقد است که انسان ها قبل از آنکه به سراغ دارو بروند، بهتر است مهارت کنترل درونی را در خود تقویت کنند. روشی که می تواند مشکلات و چالش های آنها را در زندگی روز به روز کمتر و کمتر کند. درواقع گلاسر برخلاف نگرش روانشناسی رایج که بر روی کنترل بیرونی تمرکز دارد فکر می کند که انسان قدرتمند قبل از کنترل مسائل از بیرون، می تواند با قدرت گرفتن از درون خود، بسیاری از مشکلات و چالش ها را حل نماید.
در تمامی این جملات یا جملات دیگری که جنسی مشابه دارند، ما می بینیم اتفاقی در محیط اطراف یا دنیای بیرون از ما رخ می دهد و در نتیجه آن اتفاق، ما واکنشی نسبت به آن نشان می دهیم. درواقع محیط و اطرافیان عامل بروز واکنش از سمت ما بوده اند و ما نقشی در انتخاب واکنش خود نداشته ایم.
در این نگرش، رفتارهایی که ما از خود بروز می دهیم و یا شرایطی که در آن گیر می کنیم، نتیجه شرایط محیطی و رفتار های اطرافیان است.
درواقع این نگرش و روانشناسی کنترل بیرونی می گوید که ما با تشویق، تنبیه و… می توانیم تلاش کنیم تا دیگران را کنترل نماییم.
در ادامه عناوین 13 فصل کتاب تئوری انتخاب ویلیام گلاسر را برای شما می آوریم. ضمنا سعی می کنیم آنچه که در برخی از این فصول مطرح می شود را به صورت خلاصه برای شما شرح دهیم.
گلاسر در فصل اول کتاب تئوری انتخاب برای اثبات الزام وجود یک نگرش جدید در روانشناسی که حاضر باشد بپذیرد کنترل درونی از کنترل بیرونی اهمیت بیشتری دارد می گوید:
پیش‌فرض عملیاتی روانشناسی کنترل بیرونی این است که:
افرادی را که کار اشتباه انجام می‌دهند، تنبیه کنید، تا آن کاری را که شما فکر می‌کنید درست است انجام دهند.
سپس به آنها پاداش دهید تا الگوی رفتاری جدید را حفظ و تثبیت کنید.
بطور پیش‌فرض این مدل تفکر، الگوی ذهنی اکثر افراد روی این کره خاکی است.
درواقع ویلیام گلاسر در کتاب تئوری انتخاب می خواهد به خواننده بگوید که منشا بسیاری از رفتار ها، انگیزه ها، احساسات و… افراد در درون آنهاست و از انتخاب ها و تحلیل های درونی او نشات می گیرد.
یکی از فصول مهم کتاب تئوری انتخاب فصل دوم آن است. در این فصل گلاسر به بررسی نیازها و احساسات پایه ای و بنیادی انسان ها می پردازد. چرا که در نظریه‌های رفتاری، تعریف نیازها، پایه‌ی تحلیل رفتار قرار می‌گیرد. پس آشنایی با نیازها و احساسات پایه ای انسان می تواند فهم مابقی کتاب را برای خواننده آسان تر کند.
نیازهای پایه ای انسان و جایگاه هر نیاز در زندگی بشر، ریشه انتخاب های پر اهمیت افراد را نشان می دهد.
از نظر ویلیام گلاسر 5 نیاز زیر در دسته نیاز های اصلی و پایه ای انسان قرار می گیرد.
اجازه دهید برای آنکه بیشتر راجع به فصل سوم کتاب تئوری انتخاب بدانیم، بخش کوچکی از ابتدای این فصل را باهم بخوانیم.
هیچ دو نفری واقعیت بیرونی را یکسان درک نمی کنند. با اینکه پذیرش این مطلب برای برخی ها بسیار مشکل است، به خصوص کسانی که به عینی نگری خود مطمئن هستند، بخش قابل توجهی از واقعیت را آنگونه که دوست داریم دریافت و ادراک می کنیم.
خوشبین ها و بدبین ها در دنیای واحدی زندگی می کنند، همانطور که عاقلان و دیوانگان؛ ولی هرکدام دنیا را به گونه متفاوتی می بینند.
بسیاری از ادراکات ما ممکن است نزدیک به ادراکات دیگران باشد که در غیر این صورت هرگز نمی توانستیم باهم کنار بیاییم؛ ولی شبیه به هم نیستند.
بر اساس تئوری انتخاب دلیل ادراکات متفاوت ما از واقعیت به دنیای مهم دیگری مربوط است که خاص هر کدام از ماست و آنرا دنیای مطلوب می نامیم.
از نظر تئوری انتخاب دلیل بسیاری از تصمیمات و انتخاب های افراد آن چیزی است که در دنیای کیفی یا دنیای مطلوب هر کس وجود دارد که در این فصل مفصل راجع به دنیای مطلوب صحبت می شود.
همچنین پیشنهاد می کنیم مطلب دنیای مطلوب و مدیریت خشم را نیز مطالعه کنید.
ویلیام گلاسر در این فصل بر این موضوع تاکید می کند که تقریبا همه رفتارهای مهم ما ریشه در انتخاب دارند. در فصل چهار کتاب تئوری انتخاب، کلمه رفتار، محدود به ساختن و مدیریت رابطه‌ها، تصمیم‌های روزمره و انتخاب‌هایی که آگاهانه انجام می‌دهیم نمی‌شود.
بلکه گلاسر معتقد است رفتارهایی که بر اساس آگاهی نیستند و ناخودآگاه درگیر آنها می شویم، مثل غم و اندوه و حتی افسردگی نیز بر اساس آنچه که در نتیجه این رفتار فرد به دست می آورد، انتخاب می شود. مثل منافع و دستاوردها و هزینه‌ها.
ولیام گلاسر معتقد است که زندگی بدون خلاقیت ارزش زیستن ندارد. او می گوید در مغز ما یک سیستم خلاق وجود دارد که خلاقیت و نوآوری را به تمامی رفتار های کلی ما می افزاید. این سیستم خلاق حتی در خواب هم به شکل خواب دیدن در حال کار است.
او می گوید این سیستم خلاق است که نویسندگان، بازیگران، موسیقی دانان و.. را از یکدیگر متمایز می کند.
اگر علاقه مند به مباحث مربوط به خلاقیت هستید می توانید سری به مطلب خلاقیت چیست بزنید.
شما در فصل 13 کتاب تئوری انتخاب 10 اصل را می خوانید که هر کدام یکی از نکات کلیدی تئوری انتخاب است. در ادامه عنوان هر یک از این ده اصل را می آوریم.
ترجمه های مختلفی از کتاب تئوری انتخاب مانند هر کتاب پر طرفدار دیگری در بازار می توانید پیدا کنید؛ اما یکی از ترجمه های عالی این کتاب ارزشمند، بی شک ترجمه دکتر علی صاحبی است که توسط انتشارات سایه سخن در 608 صفحه منتشر شده است. کتاب تئوری انتخاب انتشارات سایه سخن تا این لحظه به چاپ 44 خود رسیده است.
شما در ترجمه علی صاحبی، در ابتدای کتاب نامه ای از ویلیام گلاسر را می خوانید که طی آن از دکتر علی صاحبی بابت ترجمه این کتاب تقدیر و تشکر به عمل آورده است.
البته ناگفته نماند که ترجمه هایی از کتاب تئوری انتخاب از نورالدین رحمانیان، مهرداد فیروزبخت و… نیز در دسترس است.
اجازه دهید در ادامه باهم برشی از کتاب تئوری انتخاب را بخوانیم.
بهترین انتخاب ممکن، ضرورتاً انتخاب مفید و سودمند نیست. ولی در زمانی که ما به انتخاب دست می‌زنیم مفید و خوب به نظر می‌رسد.
دکتر گلسر مثال خوبی دارد. او می‌گوید یک مرد جوان در پارک بزرگ کاکتوس مشغول قدم زدن بود، ناگهان تمام لباس‌هایش را در آورده و وسط کاکتوس‌ها می‌پرد و غلت می‌زند، افرادی که اطراف بودند او را با زحمت بیرون می‌آورند و از او می‌پرسند :چرا این کار را کردی؟!
و او پاسخ می‌دهد که :
“در آن لحظه به نظرم کار خوبی می‌آمد”
همه ما انتخاب‌های این چنینی داریم که در لحظه به نظرمان کار درستی می‌آمده،
همه ما احتمالاً در میان کاکتوس‌ها غلت زده‌ایم.
ما در آن لحظه این رفتارهای آسیب‌زا را انتخاب می‌کنیم، اما چرا؟!!
استفاده از یک‌سری الگوها که ممکن است از والدین یا اطرافیان آموخته شده باشد یا انتخاب آسان‌تری است، نسبت به فکر کردن و پیدا کردن انتخاب‌های بهتر، این است که ما را برآن می‌دارد که رنج بردن و تحمل درد را انتخاب کنیم.
باور این که موقعیتی ناامیدکننده است و شما نمی‌توانید هیچ کاری بکنید باعث این همه رنج و درد شده است.
باور افسرده شدن بسیار راحت تر از تلاش برای گرفتن حق است،
باور اضطراب داشتن راحت تر از تلاش برای دوست داشتن کسی است،
باور ناامیدی و اندوه راحت تر از تغییر مسیر و شروع مجدد است،
ما به این علت است که در شرایط خاص روی کاکتوس‌ها غلت می‌زنیم.
250,000 تومان
377,000 تومان
900,000 تومان
270,000 تومان
450,000 تومان
700,000 تومان – 9,500,000 تومان
45,000 تومان
ما معتقدیم تغییر از درون ما آغاز میشه. اما اولین قدم چیه؟
اولین قدم برای تغییر، آموزش مهارت های لازم برای رسیدن به اهداف مون هست.
آموزش، بهترین روش سرمایه گذاری، یعنی سرمایه گذاری روی خودمونه.
سرمایه گذاری امن، با گارانتی بازگشت وجه 100 درصدی بی چون و چرا!
با آموزش مهارت های بهبود فردی و تقویت قدرت اراده به سمت موفقیت حرکت کنید. گذاشتن اثر مثبت بر دنیا رسالت ما است.
تمامی حقوق مادی و معنوی نزد اثرمثبت محفوظ است.
