متاسفانه دنیای فیلم و سینما نوعی بدآموزی در زمینه قدرت اراده داشته است. در داستان های سینمایی اغلب ابرقهرمانانی را می بینیم که هیچ وسوسه ای بر آنها تاثیر نمی گذارد و در هر شرایطی نیروی اراده شان متزلزل نمی شود. جالب تر اینکه وقتی می خواهند قهرمان داستان را از انسانی سست اراده به کسی که اراده قوی دارد تبدیل کنند، او دقیقا کارهایی انجام می دهد که خود نوعی مصرف کننده نیروی اراده است.
مثلا قهرمان داستان وقتی تصمیم می گیرد زندگی خود را عوض کند دیگر به همه امیال خود پاسخ منفی می دهد. یا به قول معروف پا روی دل خود می گذارد و مانند انسانی آهنین همه تمایلات انسانی را کنار می زند.
ولی پژوهش های علمی در دهه های اخیر نشان داده است که نیروی اراده یک نیروی مصرفی است که در یک روز با استفاده بیشتر ظرف آن خالی تر می شود تا زمانی که دیگر چیزی در آن باقی نمی ماند. این ظرف باید دوباره با انجام کارهایی پر شود تا فرد بتواند در تصمیم گیری ها و کارهایی که در پیش دارد از آن استفاده کند.
همچنین کارهایی وجود دارد که با انجام آنها در دراز مدت نیروی اراده انسان کم می شود یا به قول معروف سست اراده تر می شود. برعکس آن هم کارهایی وجود دارد که فرد با انجام آنها می تواند در دراز مدت نیروی اراده خود را قوی تر کند.
اراده یعنی خودداری از لذتی که در بلند مدت به ضرر ما است، انجام کاری که تمایلی به آن نداریم و پایبندی به هدفی که در آینده برای خود قرار داده ایم.
در این میان انجام بعضی از کارها باعث می شود تا در مسیر رسیدن به هدفی که داریم سست شویم و پشتکار و اراده ضعیف تری را تجربه کنیم.
ما در طول روز با تصمیماتی که می گیریم مقداری از نیروی اراده مان را مصرف می کنیم.
اول صبح وقتی دوست داریم بخوابیم ولی مجبوریم سر کار برویم.
انتخاب لباسی که می پوشیم از بین لباسهای کمد لباس مان.
غذاهایی که دوست داریم ولی برای حفظ سلامتی مان نمی خوریم.
فرار از گیر کردن در ترافیک و انتخاب مسیرهایی که دورتر است.
انجام کارهایی که از روز قبل روی میزمان مانده است.
وقتی بر خلاف انتظارمان باید ساعت بیشتری در محل کار بمانیم و اضافه کاری کنیم.
خلاصه اینکه اغلب تصمیماتی که نیاز به استفاده از قشر بیرونی مغز یا همان کورتکس و سوزاندن فسفر داشته باشد مقداری از قدرت اراده ما را مصرف می کند.
فقط کارهایی که از روی عادت بصورت اتوماتیک انجام می دهیم و همینطور کارهایی که به ما لذت آنی می دهد مصرف کننده اراده نیستند
هر کاری که ذهن ما را مشغول کند و باعث حواس پرتی ما شود باعث می شود به دام وسوسه های لحظه ای بیافتیم. در تحقیقی مشخص شده است گروهی که هنگام تصمیم گیری در مورد خوردن شکلات از آنها خواسته شده است شماره تلفنی را هم به خاطر بسپارند نسبت به کسانی که مسئولیت به خاطر سپاری شماره تلفن را نداشته اند بیشتر شکلات برداشته اند.
یعنی وقتی ذهن ما درگیر کاری باشد بصورت همزمان انرژی کمتری صرف مقاومت در مقابل وسوسه ها می کند.
عوامل تنش زا مانند درد مزمن، عصبانیت، اضطراب، بیماری باعث کاهش نیروی اراده می شود. بنابراین هرچقدر ما از نظر بدنی در وضعیت پایین تری باشیم نیروی اراده مان هم به همان نسبت کاهش می یابد.
بصورت تجربی هم هر کدام از ما وقتی به تصمیمات قبلی خود نگاه می کنیم در شرایطی که بالا از آنها نام بردیم، خیلی راحتتر تسلیم امیال خود شده ایم. یا مثلا افرادی که از عصبانیت و اضطراب بیشتری رنج می برند اغلب دچار مشکل پرخوری و چاقی می شوند.
ما بصورت طبیعی در طول روز کارهایی انجام می دهیم که ظرف اراده مان را پر می کند مانند خواب و تغذیه، بودن با خانواده و دوستان و گاهی هم ورزش سبک. ولی معمولا این مقدار جبران اراده کافی نیست.
چون همانطور که گفتیم هر گونه عوامل تنش زا مصرف اراده ما را بیشتر می کند. عواملی مانند حواس پرتی، اضطراب، عصبانیت، و غیره. در نتیجه لازم است کارهایی مانند مراقبه و تمرین های ذهن آگاهی را هم به فهرست کارهایمان اضافه کنیم. در اینجا بصورت خلاصه به هر کدام می پردازیم:
مغز ما بعد از حداکثر شانزده ساعت فعالیت نیاز به استراحت دارد. ما در طول روز بعد از بیداری بالاترین مقدار قدرت اراده را داریم و در پایان شب این مقدار به کمترین مقدار خود رسیده است. مخصوصا اگر در طول روز بیش از حد مجاز از اراده خود استفاده کرده باشیم.
بنابراین داشتن خواب کافی در بیست و چهار ساعت شارژ کننده دوباره نیروی اراده ما است. خواب نیمروزی کوتاه هم می تواند در بالا بردن کیفیت کارهای بعد از ظهر به ما کمک کند.
در مطلب زیر به طور مفصل راجع به رابطه خواب و قدرت اراده برای شما صحبت کرده ایم.
غذاهای سالم با مقدار کمتری از چربی، قند و پروتئین حیوانی و سهم بیشتری از سبزیجات، میوه و پروتین گیاهی در افزایش نیروی اراده موثر است. در نظر بگیرید چطور بعد از یک غذای چرب حال انجام هیچ کاری را ندارید و دوست دارید صرفا دراز بکشید ولی بعد از یک غذای سبک و سالم همچنان دوست دارید به فعالیت بپردازید.
یک پیاده روی حتی در حد پنج دقیقه در هوای آزاد مقداری از ظرف اراده ما را پر می کند. بصورت کلی خستگی مغز با انجام کارهای فیزیکی جبران می شود. وقتی نیروی اراده مان ته می کشد یعنی مغز ما خسته شده است. هنگام فعالیت بدنی مانند ورزش سبک و مفرح دقیقا زمان استراحت مغز است. بنابراین بهترین کار بعد از خستگی ذهنی ورزش است.
ضمن اینکه ورزش با اکسیژن رسانی بیشتر به مغز باعث تقویت قدرت اراده در ما می شود.
راجع به رابطه ورزش و اراده به طور مفصل در مطلب زیر در یک ویدئو جذاب با سعید موسویان عزیز صحبت کردیم.
گفتیم حواس پرتی باعث مشغول شدن ذهن و افتادن به دام وسوسه های لحظه ای می شود. برعکس آن هم حضور ذهن و تمرکز هم باعث می شود مغز انرژی خود را صرف تصمیم گیری و خود کنترلی کند. پس برای اینکه بتوانیم مقدار بیشتری نیروی اراده برای خود ذخیره کنیم لازم است به تمرین های ذهن آگاهی روی بیاوریم. برای اطلاع بیشتر از تاثیر ذهن آگاهی بر قدرت اراده این مقاله اثر مثبت را هم از دست ندهید.
مصرف کنندگان و کاهش دهندگان قدرت اراده را گفتیم. ولی چیزهایی هم وجود دارد که در درازمدت ماهیچه اراده ما را ضعیف می کند. مانند ارضای نیازهای آنی با حال خوب کن های مضر، داشتن اهداف بزرگ و غیر واقعی، سرکوب آرزوها و جوایز مضری که برای خود قرار می دهیم.
ما وقتی در شرایط استرس زا قرار می گیریم اغلب به سمت کارهایی می رویم که بصورت آنی حال ما را خوب می کند. مانند خوردن خوراکی ای که خوشمزه ولی مضر است. یا وقتی در شرایط سختی قرار می گیریم کارها را به تعویق می اندازیم و از مسئولیت شانه خالی می کنیم. این تصمیمات در آن لحظه حال ما را خوب می کند چون وقتی به امیال آنی پاسخ می دهیم مقداری دوپامین در مغز ترشح می شود و آن هم حال خوش کن است.
فرض کنید فردا امتحان سختی دارید و کلی درس ناخوانده دارید ولی مغزتان پیشننهاد می دهد بروید تلویزیون نگاه کنید یا با دوستان بیرون بروید. با این کار در آن لحظه حال شما خوش می شود ولی چون آن تصمیم در بلند مدت به ضرر شما است بعدا حالتان بد می شود. چنین تصمیماتی رفته رفته در شما بصورت عادت در می آید و هر بار در کنترل خود ضعف بیشتری نشان می دهید.
ضمن اینکه عواقب آن تصمیمات هم در نهایت حال شما را بد می کند و دوباره روی قدرت اراده شما اثر منفی می گذارد.
وقتی شما هدف بزرگی برای خود تعیین می کنید که قبلا تجربه موفقیت در آن را ندارید احتمال شکست شما در آن بیشتر است. شکست در هدف باعث یاس و نا امیدی در شما می شود. نا امیدی باعث می شود کمتر تلاش کنید و نهایتا همه اینها باعث می شود زودتر تسلیم شوید.
اگر تمایل دارید با اصول هدف گذاری صحیح آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم مقاله زیر راه هم مطالعه کنید.
هدف چیست و چگونه هدف گذاری کنیم؟
برعکس کسانی که امیال آنی خود را ارضا می کنند برخی به سرکوب و دشمنی با امیال خود می پردازند. مثلا افرادی که در کار رژیم غذایی هستند در مقابل یک سفره رنگین و پر از غذاهای خوشمزه با تمام قدرت خود را کنترل کرده و صرفا یک کاسه ماست می خورند. سرکوب امیال باعث تشدید آنها و انجام بیشتر آن در آینده می شود. وقتی در مقابل وسوسه ها کنترل زیادی به خرج می دهیم دقیقا داریم از منبع اراده مان مصرف می کنیم.
در اینجا بهتر است حد تعادل را رعایت کنیم. مثلا کسی که عادت به خوردن نوشابه با غذا داشته است، خوردن یک جرعه نوشابه به اندازه ای که وسوسه آنرا از خود دور کند بهتر است تا چشمش در تمام مدت غذا خوردن دنبال آن باشد.
البته راه بهتری هم وجود دارد و آن هم اینکه اصلا نوشابه را به سفره غذای خود راه ندهد که بخواهد وسوسه خوردن حتی یک جرعه از آن را هم داشته باشد.
برخی افراد برای کنترل خوبی که در یک زمینه داشته اند برای خود جوایزی تعیین می کنند که خود آن جوایز تضعیف کننده نیروی اراده است. مثلا در کار خود توانسته پیشرفت خوبی کسب کند بنابراین خود را مهمان یک سور اساسی می کند که برای سلامتی اش مضر است. یعنی آن جایزه باعث می شود اراده خود در رژیم غذایی را تضعیف کند.
معمولا اطمینان از نیروی اراده نسبت عکس دارد با احتمال لغزش. کسانی که به خود اطمینان دارند کاری را انجام نمی دهند بیشتر احتمال دارد به سمت آن لغزش پیدا کنند.
یکی از تمرین های مناسب برای افزایش قدرت اراده در دسترس گذاشتن یک چیز خواستنی و امتناع از رفتن به سمت آن است. البته این تمرین نباید جنبه سرکوب امیال بگیرد و بقول معروف شیفته آن باشیم. یعنی اگر احتمال لغزش به سمت آن وجود دارد باید آن را با چیزی دیگر عوض کنیم.
مثلا اگر عادت به چک کردن گوشی خود دارید آنرا در جایی در دید خود قرار دهید و هر بار وسوسه شدید آنرا بردارید به خود یادآوری کنید که قرار است به آن دست نزنید. هر بار که به این وسوسه پاسخ منفی می دهید هم خود را یک تشویق کوچک بکنید که حالتان خوش شود.
مغز با دیدن نشانه چیزی که دوست دارد دوپامین ترشح می کند. یعنی قبل از رسیدن به آن هم حال ما کمی خوش می شود. بوی غذا، پاکت سیگار، یک چهره جذاب، صدای تلویزیون، اعلان های گوشی … همه می توانند تحریک کننده باشد. برای اینکه نیروی اراده مان را در نرفتن به سمت آن کشش ها قوی کنیم لازم است که آن نشانه ها را از محیط پاک کنیم. یک راه حل دیگر هم این است که کارهای نامطلوب را با آن وسوسه ها ترکیب کنیم.
مثلا کار اداری مان را با یک شکلات انجام دهیم. البته باز هم آن جایزه نباید ما را از هدفمان دور کند.
بجای اهداف بزرگ و غیر واقعی اهداف قابل دسترس تر برای خود بگذاریم. وقتی اهداف کوچک می گذاریم راحت تر به آن می رسیم، مغز ما به این نتیجه می رسد که کنترل و تلاشی که به خرج داده نتیجه داشته است. بنابراین دفعه بعد بیشتر تلاش می کند. در صورتی که در آن هدفها هم شکست خوردیم خود را ببخشیم و دوباره تلاش کنیم.
وقتی ما کارهای خود را عقب می اندازیم و یا تسلیم امیال آنی خود می شویم دلیل آن این است که مغز ما برداشت درستی از آینده ندارد. یعنی مشکلات آینده را آنچنان نمی تواند درک کند و همینطور قدرت ما در حل مشکلات را بیشتر از حالت واقعی محاسبه می کند. مثلا می گوید الان پول خرج می کنم بعد در آینده پس انداز می کنم. یا کارها را به تعویق می اندازد که در آینده همه را انجام دهد.
برای غلبه بر این موضوع تکنیک تجسم آینده به کار می آید. یعنی خود را در آینده تصور می کنیم که به جای ده کیلو کاهش وزن باید بیست کیلو کم کنیم. یا ده میلیون بدهکاری ما تبدیل به پنجاه میلیون شده است. این تکنیک باعث می شود به اعمال الان خود دقت کنیم و کنترل بیشتری روی آنها داشته باشیم.
بجای سرکوب امیال باید به آنها توجه کنیم و ضمن توجه به سمت راه حل های سالم برویم. مثلا بجای اینکه با فکر یک ساندویچ چرب و خوشمزه بجنگید آنرا بپذیرید و به آن توجه کنید و بعد مانند ابری که از بالای سر شما دور می شود رفتن آنرا نظاره کنید. تکنیک دیگر بردن توجه سمت غذاهای سالمی است که می تواند برای شما مفید باشد. بردن توجه خود بر راه حل های مفید حواس شما را از آن امیال دور می کند.
خوب دیگه وقتشه اراده کنید و به سمت رسیدن به خواسته ها و اهداف تون حرکت کنید.
250,000 تومان
377,000 تومان
900,000 تومان
270,000 تومان
450,000 تومان
700,000 تومان – 9,500,000 تومان
45,000 تومان
ما معتقدیم تغییر از درون ما آغاز میشه. اما اولین قدم چیه؟
اولین قدم برای تغییر، آموزش مهارت های لازم برای رسیدن به اهداف مون هست.
آموزش، بهترین روش سرمایه گذاری، یعنی سرمایه گذاری روی خودمونه.
سرمایه گذاری امن، با گارانتی بازگشت وجه 100 درصدی بی چون و چرا!
با آموزش مهارت های بهبود فردی و تقویت قدرت اراده به سمت موفقیت حرکت کنید. گذاشتن اثر مثبت بر دنیا رسالت ما است.
تمامی حقوق مادی و معنوی نزد اثرمثبت محفوظ است.
